Sizi daha iyi tanıyabilmemiz için kendinizden ve önceki tasarımlarınızdan biraz bahseder misiniz?
Özel projelerimden biri Pekin Olimpiyat Oyunları için tasarladığım yüzme merkeziydi. Su Küpü için çalışan PTW’nin anahtar tasarım üyesiydim ve 9. Venedik Mimari Bienali’nde bu projeyle Atmosphere Award adlı ödülü kazandık. Buradan sonra şirketim LAVA dünya genelinde mimari yarışmalarında birçok ödül kazanan projelere imza attı. Bunlar arasında Birleşik Arap Emirlikleri, Masdar kentinden dünyanın ilk eko şehrini kurmak, okullar, oteller ve geleceğin evleri bulunuyor. LAVA şu anda Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde açılacak yeni genel merkez ve üniversite planı ile tüm dünyada aktif halde. Frankfurt’ta bir havaalanı alışveriş bölgesi projesi, Beyrut’ta gençler için bir spor hosteli, Eindhoven, Hollanda’da bir firma temsilciliği ve ışıklandırma showroomu gibi progeler sürmekte. Syndey’deki havaalanı duty free bölgesi tasarlama, japon restorani, ödüllü proge ‘Martian Embassy’, çocuklar için bir yazı merkezi ve limanın kumtaşından mağaralardan ilham alarak yeniden tasarlanması gibi projeler de daha önce bitenler.
Yeni bir projeye yaklaşımınız nasıldır? Bir tasarım projesi ile ilgili kriterleriniz nelerdir?
Her proje farklı olduğundan biz her projenin boyutunu, amacını, lokasyonunu, tarihi doku ve bulunduğu şehri ayrı ayrı düşünürüz. Genelde fonksiyonel bir perspektifi vizyonla buluşturarak projede nelere ihtiyaç olduğunu anlamaya çalışırız. Bu bir metaphor, sembol, kaliteyi ön plana çıkartan bir text de olabilir. Bazen prosese sonundan başına yaklaşırız ve projenin halen istediğimiz özellikleri sağlayıp sağlamadığını control ederiz. Projelerimizde fikirlerimizi test etmek ve diğer opsiyonlarla ilgili anında feedback alabilmek için bilgisayarı bir tasarım partneri olarak kullanıyoruz. En iyi olanın hayatta kalmasını hatırlatan kuralı göz önüne alarak bir dizi alternative arasından tercih yaparız.
Tasarımlarınızda doğanın geometrik formları sıkça görülüyor. Doğa teknik bir rehber mi ilham kaynağı mı yoksa ikisi birden mi olmalı? Fikirleriniz nelerdir?
Doğa hem teknik bir rehber hem de ilham kaynağı. Doğal sistemler, baloncuklar, örümcek ağları ve mercanlar, yeni inşaat tipolojileri ve tasarımları oluşturmak için bize bilgi veriyor. Doğadaki geometri hem güzellik hem de verim barındırıyor. Bilgisayar ise bizlere büyüme ve türlerin adaptasyonu gibi konularda simülasyon imkanı sağlıyor. Fakat bu genelde yüzeysel bir taklit zannedilse de yalnızca dış görünüşü değil doğadaki prensipleri de anladığınızda potansiyel artıyor. Tasarım, materyal ve dış katmanlar mimarinin doğadan çok fazla şey öğreneceğine inandığım üç alan. Bizim prohejelerimiz akıllı sistemler ve dış malzemeler kullanarak basınç, sıcaklık, solar radyasyon ve kirlilik gibi dış etkenlere tepki verebiliyor.
Tasarım sürecinizde sıfırdan başlamak her zaman masada olan bir seçenek midir?
Kağıt yerine artık ekranlar olsa da işe gidip boş bir sayfanın karşısına oturduğum anlar yaşadığım en muhteşem anlar oluyor. Fikirden projeye, projeden gerçeğe geçilirken pek çok özellik kaybolabilir ama biz bu farkı hep kapalı tutmayı umuyoruz.
Bir ortak alan ya da ev tasarlarken hedefleriniz neler olur?
Benim hedeflerim genelde sürdürülebilir tasarımın güzel, çağdaş ve verimli olduğunu anlatma fırsatı yakalamak olur. İster bir ev oldun ister bütün bir şehir. Doğadaki örnekleri gibi harcaması gerekenden fazla enerji tüketmeyen sürdürülebilir yapıları tasarlamaya çalışıyoruz. Dijital çalışmayla doğanın prensiplerini en son teknolojiyle kombine ettiğinizde sonuç DAHA AZIYLA DAHA FAZLASI oluyor. Daha fazla mimari ile daha az malzeme, enerji, zaman ve maliyet.
Peki ya sürdürülebilirlik? Tasarımlarınızda önemli bir yer kaplıyor.
Gezegenin geleceğini ilgilendiren konularda inşaat endüstrisinin ürettiği yüksek karbon emisyonu mimarları sürücü koltuğuna oturtmuş durumda. Küresel ısınma, kirlilik, atıklar, su, transportasyon gibi 21. yüzyıl sıkıntıları bu alanda üzerinde düşünmemiz gereken şeyler oluyor. Nüfus artışıyla gelecek iki milyar insanın verimli, sürdürülebilir ve yaratıcı konuç çözümlerine ihtiyaçları olacak. Sürdürülebilirlik, dış görünüşe şık teknoljik detaylar eklemek değil içinden dışına binanın her yerini bu anlayışla geliştirmeyi gerektiriyor. Sürdürülebilirlik bir ekolojik durum meselesi ya da soru işareti değil, bir gereklilik.
Sürdürülebilirlik doğaya, insana ve teknolojğiye bir arada yaşam için bakmak demek.
Hangi klasik ve modern ustalar size ilham verir?
Alman mimar Frei Otto’nun Münih Olimpik Stadyumu için erken yetmişlerde sabun köpüğü formlarıyla yaptığı denemeler benim için muazzam bir ilham oldu. Ve Verner Panton, onun yolu on yıllar içinde dijital devrimin içselleştirilmesini sağladı. Doğadan aldığı ilham ve tarif edilemez bir güzellikle tasarladığı binalarla Antonio Gaudi.
Sizi mimarisiyle en çok etkileyen şehir hangisi?
Sanatın ve mimarinin şehri Barselona. Doğadan ilham alan inovasyon ve güzellikleriyle Antonio Gaudi’nin binaları mıhteşem. Geleceğin ve Avustralyanın iki katı nüfusun evi, başkent Pekin de var. Abu Dhabi’deki sürdürülebilir şehir Masdar City de gelecek jenerasyondakim mimarları etkileyecek bir ilham kaynağı.
İstanbul yüzyıllar öncesinden kalma yerlerle modern tasarımların yan yana görüldüğü bir şehir. Biraz da kaotik. Şehre baktığınızda ne görüyorsunuz?
İnanılmaz bir güzellik ve tarihe sahip bir şehir görüyorum. Türk mimarisini düşününce kültürel olaylarla, tarihsel katmanlarla (geçmiş, bugün, gelecek) ve iklimle değişimi çok ilginç. Genç ve yetenekli tasarımcılar arasındaki enerjik network ve inanılmaz kültürünüz de heyecan verici.Yüzyılllar boyunca bir çok ikonik bina yaratıldı ve her jenerasyonun sorusu aynıydı: Zamanımızın mimarisi nedir? Teknolojinin ve toplumun durumunu nasıl ifade edebiliriz?
Bize bir kitap, bir albüm ve bir film tavsiye eder misiniz?
Frank Zappa: Peaches in Regalia
Life of pi
Jimi: All is by My Side (2013)
Rahatlamak için nerelere kaçarsınız?
Sabahları ya da günbatımında bir yürüyüş ya da biraz yüzme yalnızca rahatlatıcı değil yeni fikirler bulmamı da sağlayan aktiviteler. Damarlarınızda dolaşan oksijene ihtiyaç duyuyor ve kendinizi tamamlanmış hissediyorsunuz. Ve hayvanlarla konuşmak! Şnorkelle suyun altında olmak Barrier Reef, Vanuatu ve Malezya gibi her yerde çok zevkli. Mercan kayalıkları farklı türlerin birarada sorunsuz yaşadığı geleceğin şehirleri. Işık yansımaları sonsuz sayıda görsel form oluşturuyor. Bu formlar kumlarla birlikte birer sanat eserine dönüşüyor.
Hayalinizdeki evi dünyanın neresinde yapmak isterdiniz?
Bir Filipin adasında, volkanın kenarındaki bir hollwedde.
İlhamlarınız neler? Sanat formları, doğa ve bilimden farklı elementleri kombine ediyor musunuz? Size ait bir formülünüz var mı?
Doğa bütün cevaplara sahip. Yaprakları havada süzülen bir ağaç düşünün, suyu filtreliyor, oksijen üretiyor ve kendi kendini yeniliyor. Yaprak ve meyveler taşıyor, kendi ağırlığının birkaç katı kadar taşıyabiliyor. Binlerce farklı türün birlikte varolduğu mercan kayalıklarını düşün. Hava, su ve güneş ışığı ile. Bana en çok doğa ilham veriyor.
Gelecek için planlarınız neler?
Akıllı bir mimari inşaa etmek. Bu yalnızca şekillerle alakalı değil, akıllı sistemlerle de alakalı. En küçük ünitenin zeka seviyesi bütün sisteminkini oluşturuyor.Ben binaların farklı durumlara farklı tepkiler verdiği, hava, basınç, güneş radyasyonu ve nemlilikj gibi dış etkenlere gore kendini değiştirdiği, binaların birbiriyle bağlantılı olduğu ve bütünün parçadan daha mükemmel olacağı bir dünya düşlüyorum.Geleceğin mimarisinde yeni malzeme ve teknolojiler uyumlanabilirlik, tepkisellik, çevresel farkındalık ve güç anlamaında geleneksel mimaride görülmemiş ilerlemeler yaşanacak.Şu sıralar bir Sydney’de bir tasarım sergisi ve Vietnam’da villalar gibi bir dizi ilginç proje üzerinde çalışıyorum. Umarım bahsettiğim bu prensipleri bu çalışmalara istediğim gibi yerleştirebilirim.
